pooria

نوشته اصلی توسط pooria

ماده واحده - كنوانسيون حمايت ميراث فرهنگي و طبيعي جهان كه در تاريخ
16 نوامبر 1972 (25 آبان 1351) به تصويب هفدهمين اجلاسيه كنفرانس عمومي
يونسكو رسيده است مشتمل بر يك مقدمه و سي و هشت ماده تصويب و اجازه تسليم
اسناد الحاق آن داده مي شود.
قانون فوق مشتمل بر يك ماده و متن كنوانسيون ضميمه پس از تصويب مجلس سنا
در جلسه روز دوشنبه 27/8/1353، در جلسه روز يكشنبه هشتم دي ماه يك هزار و
سيصد و پنجاه و سه شمسي به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد.
رييس مجلس شوراي ملي - عبدالله رياضي
كنوانسيون براي حمايت ميراث فرهنگي و طبيعي جهان
كنفرانس عمومي سازمان ترتيبي ، علمي و فرهنگي ملل متحد منعقد در پاريس ضمن
هفدهمين اجلاسيه خود مورخ 17 اكتبر تا 21 نوامبر 1972، با در نظر گرفتن
اين كه ميراث فرهنگي و ميراث طبيعي ، نه تنها بر اثر عوامل عادي ، تخريب
بلكه به علت تحول زندگي اجتماعي و اقتصادي كه با پديده هاي زيان بار و
مخرب وخامت آن تشديد مي گردد، بيش از پيش در معرض تهديد قرار مي گيرند.
با توجه به اين كه ويراني يا انهدام هر قسمت از ميراث فرهنگي و طبيعي
موجب فقر شديد ميراث همه ملل جهان مي گردد.
با توجه به اين كه حمايت از اين ميراث در سطح ملي غالبا به خاطر كثرت
وسايل مورد نياز و كمبود منابع اقتصادي ، علمي و فني كشوري كه اموال مورد
حمايت در قلمرو آن واقع است كافي نيست ،
با يادآوري اين كه در اساسنامه سازمان پيش بيني شده ، كه اين سازمان ، با
مراقبت در حفظ و حمايت ميراث جهاني و توصيه كنوانسيونهاي بين المللي لازم
به ملل ذينفع ، به پاسداري پيشبرد و اشاعه دانش كمك خواهد كرد،
با توجه به اين كه كنوانسيون ها - توصيه نامه ها و قطعنامه هاي بين المللي
موجود درباره اموال فرهنگي و طبيعي نمايشگر اهميتي است كه حفظ اين اموال
منحصر به فرد و جايگزين ناپذير، به هر ملتي كه متعلق باشد، براي كليه ملل
جهان در بر دارد.
با توجه به اين كه برخي از ميراث فرهنگي و طبيعي داراي مزاياي استثنايي
هستند كه بايد به عنوان ميراث جهاني بشريت حفظ گردند،
با توجه به اين كه در مقابل وسعت و وخامت خطرات جديدي كه اين اموال را
تهديد مي كند، لازم است كه جامعه بين المللي با بذل كمك جمعي ، كه جاي
اقدامات دولت مربوط را نمي گيرد، ليكن كمك موثري براي آن به شمار مي رود،
در امر حمايت از ميراث فرهنگي و طبيعي داراي ارزش جهاني استثنايي ، شركت
جويد،
با توجه به اين كه براي نيل به اين مقصود ضرورت دارد مقررات تازه اي به
صورت كنوانسيون ، كه متضمن روش موثري جهت حمايت جمعي ميراث فرهنگي و طبيعي
داراي ارزش جهاني استثنايي باشد، به نحو دايم و بر طبق روشهاي علمي و
جديد وضع گردد،
كنفرانس عمومي پس از اين كه طي شانزدهمين اجلاسيه خود تصميم گرفت كه اين
امر، موضوع يك كنوانسيون بين المللي واقع شود، در تاريخ 16 نوامبر 1972
كنوانسيون حاضر را مورد تصويب قرار داد.
1 - تعاريف ميراث فرهنگي و طبيعي
ماده 1 - به لحاظ كنوانسيون حاضر، آنچه ذيلا ذكر مي گردد به عنوان "ميراث
فرهنگي " تلقي مي شود:
- آثار: آثار معماري ، مجسمه سازي يا نقاشي در بناها، عوامل و بناهايي كه
جنبه باستاني دارند، كتيبه ها، غارها و مجموع عواملي كه از نظر تاريخي ،
هنري و علمي داراي ارزش جهاني استثنايي هستند،
- مجموعه ها: مجموعه بناهاي مجزا يا مجتمع كه از نظر معماري ، منحصر به فرد
بودن ، يا بستگي و موقع آنها در يك نظر منظره طبيعي ، به لحاظ تاريخي هنري
و علمي داراي ارزش جهاني استثنايي هستند،
- محوطه ها: آثار انسان يا آثاري كه تواما به وسيله انسان و طبيعت ايجاد
شده است و نيز مناطق شامل محوطه هاي باستاني كه به لحاظ تاريخي ،
زيبايي شناسي ، نژادشناسي يا مردم شناسي ايران داراي ارزش جهاني استثنايي
هستند.
ماده 2 - به لحاظ كنوانسيون حاضر، آنچه ذيلا ذكر مي گردد "ميراث طبيعي " به
شمار مي رود:
- آثار طبيعي متشكل از تركيبات فيزيكي و زيست شناسي يا مجموعه اي از اين
نوع تركيبات كه از نظر زيبايي شناسي يا علمي حائز ارزش جهاني استثنايي
هستند،
- تركيبات ارضي و جغرافيايي طبيعي و مناطق كاملا مشخص كه زيستگاه حيوانات
و منطقه رشد گياهان مورد تهديد بوده ، از نظر علمي و حفاظت حائز ارزش
جهاني استثنايي هستند،
- محوطه اي طبيعي يا مناطق طبيعي كه دقيقا مشخص شده و به لحاظ علمي ، حفاظت
يا زيبايي طبيعي داراي ارزش جهاني استثنايي هستند.
ماده 3 - هر يك از دول عضو كنوانسيون حاضر بايد اموال مختلفي را كه در
قلمرو آن قرار دارد، مواد 1 و 2 فوق ناظر بر آنها است ، تعيين و مشخص كند.
حمايت ملي و حمايت بين المللي از ميراث فرهنگي و طبيعي
ماده 4 - هر يك از دولتهاي عضو كنوانسيون حاضر، مي پذيرد كه تعهد تشخيص ،
حمايت ، حفاظت و شناساندن ميراث فرهنگي واقع در قلمرو خود، مذكور در مواد
1 و 2 و انتقال آن به نسلهاي آينده در وهله اول وظيفه همان دولت است و
براي نيل به اين هدف دولت مذكور با توسل به حداكثر امكان موجود خود و نيز
در صورت اقتضا از طريق جلب مساعدت و همكاري هاي بين المللي ، به ويژه كمكهاي
مالي ، هنري ، علمي و فني ، بذل مساعي خواهد كرد.
ماده 5 - هر يك از دول عضو كنوانسيون حاضر، به منظور حمايت و حفاظت و
شناساندن موثر ميراث فرهنگي و طبيعي واقع در قلمرو خود، در حدود امكان و
بر طبق مقتضيات خاص كشور خويش به اقدامات زير مبادرت خواهد كرد:
(الف ) - اتخاذ يك سياست ملي به منظور تفويض سهمي به ميراث فرهنگي و طبيعي
در زندگي اجتماعي و گنجانيدن امر حمايت اين ميراث در برنامه ريزي عمومي
كشور،
(ب ) - در صورتي كه سازمانهاي خاص بدين منظور وجود نداشته باشند، ايجاد يك
يا چند دستگاه براي حمايت ، حفاظت و شناساندن ميراث فرهنگي و طبيعي در
قلمرو خود، با كاركنان مناسب و در اختيار گذاردن وسايل كار تا آن به
توانند وظايف محول را انجام دهند،
(ج ) - توسعه مطالعات و تحقيقات علمي و فني تكميل روشهاي اجرايي كه به يك
دولت امكان مواجه با خطراتي كه ميراث فرهنگي و طبيعي را تهديد مي كند،
مي دهند،
(د) - اتخاذ تدابير قضايي ، علمي ، فني ، اداري و مالي براي تشخيص ، حمايت ،
حفاظت ، شناساندن و احياي اين ميراث ، و
(ه ) - تسهيل ايجاد يا توسعه مراكز منطقه اي كارآموزي در زمينه حمايت ،
حفاظت ، و شناساندن ميراث فرهنگي و طبيعي و تشويق تحقيقات علمي در اين
زمينه .
ماده 6 - 1 - دولتهاي عضو كنوانسيون حاضر با احترام كامل به حاكميت
دولتهايي كه ميراث فرهنگي و طبيعي مذكور در مورد 1 و 2 در قلمرو آنها
قرار دارد و بدون لطمه زدن به حقوق واقعي مندرج در قوانين ملي درباره اين
ميراث ، مي پذيرند كه ميراث مذكور ميراث جهاني به شمار مي رود و بر عهده
جامعه بين المللي است كه به خاطر حمايت از اين ميراث همكاري كند.
2 - در نتيجه ، دولتهاي عضو كنوانسيون حاضر متعهد مي شوند كه در صورت
تقاضاي دولتي كه ميراث فرهنگي و طبيعي در سرزمين آن قرار دارد، بر طبق
مقررات اين كنوانسيون حاضر، به منظور تشخيص ، حمايت ، حفاظت و شناساندن
ميراث فرهنگي و طبيعي مذكور در بندهاي 2 و 4 ماده 11، همكاري و مساعدت
كنند.
3 - هر يك از دولتهاي عضو كنوانسيون حاضر - متعهد مي شوند كه آگاهانه از
هر گونه اقدامي كه ممكن است مستقيما يا غير مستقيم به ميراث فرهنگي و
طبيعي مذكور در مواد 1 و 2 واقع در قلمرو ساير دولتهاي متعاهدين اين
كنوانسيون لطمه زند، خودداري كند.
ماده 7 - از نظر كنوانسيون حاضر، مقصود از حمايت بين المللي ميراث فرهنگي
و طبيعي جهان ، اتحاد يك نظام همكاري و مساعدت بين المللي به منظور تاييد
دولتهاي متعاهد كنوانسيون ، در كوششهايي است كه به خاطر حفاظت و تشخيص
ميراث فرهنگي خود، مبذول مي دارند.
2 - كميته بين الدول براي حمايت از ميراث فرهنگي و طبيعي جهان
ماده 8 - 1 - براي حمايت از ميراث فرهنگي و طبيعي جهان كه داراي ارزش
استثنايي جهاني هستند - يك كميته بين الدول به نام "كميته ميراث جهاني " ،
در سازمان تربيتي ، علمي و فرهنگي ملل متحد، تاسيس مي گردد. اين كميته مركب
از پانزده دولت عضو اين كنوانسيون خواهد بود كه به وسيله دولتهاي عضو
كنوانسيون در يك جلسه عمومي كه طي اجلاسيه هاي عادي كنفرانس عمومي سازمان
تربيتي ، علمي و فرهنگي ملل متحد، تشكيل گردد، انتخاب خواهند شد. تعداد
دولتهاي عضو كميته از تاريخ تشكيل اجلاسيه عادي كنفرانس عمومي ، پس از
لازم الاجرا شدن كنوانسيون حاضر براي حداقل ، 40 دولت به 21 نفر خواهد رسيد.
2 - انتخاب اعضاي كميته بايد متضمن نمايندگي منصفانه مناطق و فرهنگهاي
مختلف جهان باشد.
3 - در جلسات كميته يك نماينده از مركز بين المللي مطالعات براي حفاظت و
مرمت اموال فرهنگي (مركز رم )، يك نماينده از شوراي بين المللي بناها و
محوطه ها (SOMOCI) و يك نماينده از اتحاديه بين المللي براي حفاظت طبيعت و
منابع آن (NCUI) با راي مشورتي شركت خواهند كرد و بنا به درخواست دولتهاي
عضو كه در جلسه عمومي طي اجلاسيه هاي عادي كنفرانس عمومي سازمان تربيتي ،
علمي و فرهنگي ملل متحد، مجتمع مي شوند، نمايندگان ساير سازمانهاي
بين الدول يا غير دولتي كه داراي مقاصد مشابهي باشند نيز مي توانند به آنان
به پيوندند.
ماده 9 - 1 - مدت عضويت دولتهاي عضو در كميته ميراث جهاني از پايان
اجلاسيه عادي كنفرانس عمومي كه طي آن اعضا انتخاب شده اند تا پايان سومين
اجلاسيه عادي بعدي خواهد بود.
2 - معهذا مدت عضويت يك سوم اعضايي كه هنگام نخستين انتخاب تعيين مي شوند،
در پايان نخستين اجلاسيه عادي كنفرانس عمومي متعاقب جلسه اي كه طي آن اعضاي
مذكور انتخاب شده اند، خاتمه خواهد يافت و مدت عضويت يك سوم ديگر اعضايي
كه در همين زمان انتخاب مي شوند در پايان دومين اجلاسيه عادي كنفرانس عمومي
متعاقب جلسه اي كه طي آن اعضاي مذكور انتخاب شده اند، خاتمه خواهد پذيرفت .
اسامي اين اعضا به حكم قرعه به وسيله رييس كنفرانس عمومي يونسكو پس از
انجام نخستين انتخابات ، تعيين خواهد گرديد.
3 - دولتهاي عضو كميته به عنوان نماينده خود اشخاصي را كه در زمينه ميراث
فرهنگي يا ميراث طبيعي صلاحيت دارند، بر خواهند گزيد.
ماده 10 - 1 - كميته ميراث جهاني آيين نامه داخلي خود را تصويب خواهد كرد.
2 - كميته مي تواند در هر زمان در جلسات خود، از سازمانهاي عمومي و خصوصي
يا اشخاص براي مشاوره در موضوع هاي خاص ، دعوت به عمل آورد.
3 - كميته مي تواند مراجع مشورتي كه براي اجراي وظايف خود لازم بداند ايجاد
كند.
ماده 11 - 1 - هر يك از دولتهاي متعاهد كنوانسيون حاضر در حد امكان ،
فهرستي از كليه اموال ميراث فرهنگي و طبيعي واقع در قلمرو خود كه در خور
ثبت در فهرست پيش بيني شده در بند 2 اين ماده است به كميته ميراث جهاني
تسليم خواهد كرد. اين فهرست كه جامع تلقي نمي شود، بايد شامل مدارك درباره
محل وقوع و اهميت اموال مورد نظر باشد.
2 - كميته بر اساس فهرستهايي كه در اجراي بند 1 فوق توسط دولتها تسليم
مي گردد - فهرستي را تحت عنوان "فهرست ميراث جهاني " شامل قسمتي از ميراث
فرهنگي و ميراث طبيعي بدانگونه كه در مواد 1 و 2 كنوانسيون حاضر تعريف
شده و به نظر كميته - طبق معيارهايي كه وضع خواهد كرد - داراي ارزش جهاني
استثنايي است ، تهيه و تكميل و منتشر خواهد كرد. لااقل هر دو سال يك بار
متن تجديد و تكميل شده فهرست مذكور انتشار خواهد يافت .
3 - ثبت هر يك از اموال در فهرست ميراث جهاني - مستلزم موافقت دولت مربوط
است . ثبت اموال واقع در سرزميني كه حاكميت يا قلمرو قضايي آن مورد ادعاي
چند دولت باشد - لطمه اي به حقوق طرفهاي دعوي وارد نخواهد ساخت .
4 - كميته در موارد لزوم فهرستي تحت عنوان "فهرست ميراث جهاني مورد خطر"
شامل فهرست اموال مذكور در فهرست ميراث جهاني كه نجات آنها عمليات عظيمي
را ايجاب مي كند و بدين منظور مساعدتي به موجب مفاد كنوانسيون حاضر
درخواست شده است - تنظيم و تكميل و منتشر خواهد كرد. اين فهرست شامل
برآورد مخارج عمليات مربوط خواهد بود. در فهرست مذكور فقط قسمتي از ميراث
فرهنگي و طبيعي كه بر اثر خطرات شديد و مشخص در معرض تهديد قرار
گرفته اند، منظور خواهند شد. از قبيل خطر انهدام ناشي از زوال سريع ،
طرحهاي عمليات وسيع عمومي يا خصوصي ، توسعه سريع شهري و جهانگردي ، خطر
انهدام به علت تغييرات حاصل از بهره برداري يا تملك زمين ، ويراني عميق
ناشي از عوامل ناشناخته ، متروك ماندن به هر دليل ، برخوردهاي مسلحانه يا
خطر وقوع اينگونه برخوردها، مصايب و سوانح طبيعي ، آتش سوزي هاي دامنه دار،
زلزله ، ريزش زمين ، فورانهاي آتشفشاني ، تغييرات سطح آب ، سيلاب ها تلاطم امواج
. كميته مي تواند در هر زمان و در صورت فوريت اقلام جديدي را بر فهرست
ميراث جهاني مورد خطر، بيفزايد و ثبت اموال جديد را فورا منتشر سازد.
5 - كميته معيارهايي را كه بر اساس آن قسمتي از ميراث فرهنگي و طبيعي
ممكن است در هر يك از فهرستهاي مذكور در بندهاي 2 و 4 اين ماده ثبت گردد
معين مي كند.
6 - كميته قبل از رد درخواست ثبت در يكي از فهرستهاي مذكور در بندهاي 2 و
4 اين ماده با دولت متعاهد كه ميراث فرهنگي يا طبيعي مورد بحث در قلمرو
آن واقع است مشورت مي كند.
7 - كميته با موافقت دولتهاي ذينفع مطالعات و تحقيقات لازم را براي تنظيم
فهرستهاي مذكور در بندهاي 2 و 4 اين ماده ، هماهنگ و تشويق مي كند.
ماده 12 - عدم ثبت قسمتي از ميراث فرهنگي و طبيعي در هر يك از دو فهرست
مذكور در بندهاي 2 و 4 ماده 11 به هيچ وجه به معناي آن نيست كه اموال
مزبور براي مقاصد غير از آنچه براي ثبت در اين فهرست ها در نظر گرفته شده
داراي ارزش جهاني استثنايي نيستند.
ماده 13 - 1 - كميته ميراث جهاني درخواستهاي كمكهاي بين المللي را كه به
وسيله دولتهاي متعاهد كنوانسيون حاضر درباره قسمتي از ميراث فرهنگي و

طبيعي واقع در قلمرو آنها تنظيم شده و در فهرستهاي مندرج در بندهاي 2 و 4
ماده 11 منظور گرديده يا در خور گنجانيدن است حمايت ، حفاظت ، شناساندن يا
احياي اين اموال باشد.
2 - تقاضاهاي كمك بين المللي مذكور در بند 1 اين ماده همچنين ممكن است به
منظور تشخيص قسمتي از ميراث فرهنگي و طبيعي به نحوي كه در موارد 1 و 2
تعريف شده و هنگامي كه بررسيهاي مقدماتي لزوم ادامه تحقيقات بيشتري را
تاييد كند، باشد.
3 - كميته درباره ترتيب اثر دادن به اين تقاضاها تصميم مي گيرد و در صورت
اقتضا نوع و ميزان كمك خود را تعيين مي كند و از جانب خويش ترتيبات لازم را
با دولت ذينفع مي دهد.
4 - كميته ترتيب اولويت عمليات خود را مشخص مي كند و در اين امر اهميت
نسبي نجات قسمتي از ميراث فرهنگي و طبيعي جهان ، لزوم تامين مساعدت
بين المللي نسبت به اموال فرهنگي كه مظهر كامل تر طبيعت يا نبوغ و تاريخ
ملل جهان است و فوريت اقداماتي كه بايد انجام گيرد، اهميت منابع كشورها
كه در قلمرو آنها اموال مورد تهديد قرار دارند و به ويژه حدودي كه اين
كشورها مي توانند نجات اين اموال را با وسايل خاص خود تامين كنند، در نظر
گيرد.
5 - كميته فهرست اموالي را كه براي آنها كمك بين المللي فراهم آمده تنظيم ،
تكميل و منتشر مي كند.
6 - كميته در مورد استفاده از منابع صندوق كه به موجب ماده 15 كنوانسيون
حاضر تاسيس تصميم مي گيرد و وسايلي را براي افزايش منابع صندوق تامين
مي كند و در اين مورد، كليه تدابير سودمند را اتخاذ مي نمايد.
7 - كميته با سازمانهاي بين المللي و ملي ، دولتي و غير دولتي ، كه داراي
مقاصد مشابهي با هدفهاي كنوانسيون حاضر هستند، همكاري مي كند.
كميته مي تواند به منظور اجراي برنامه ها و طرحهاي خود از اين سازمانها به
ويژه مركز بين المللي مطالعات براي حفاظت و مرمت اموال فرهنگي (مركز رم )،
شوراي بين المللي بناها و محوطه ها (somocI) و اتحاديه بين المللي حفظ طبيعت
و منابع آن (ncuI) و همچنين از دستگاههاي عمومي يا خصوصي و اشخاص استمداد
كند.
8 - تصميمات كميته با اكثريت دو سوم اعضا حاضر كه در اخذ راي شركت
مي كنند، اتخاذ مي گردد. جلسه با حضور اكثريت اعضا رسميت مي يابد
ماده 14 - 1 - يك دبيرخانه كه توسط مدير كل سازمان تربيتي ، علمي و فرهنگي
ملل متحد، معين خواهد شد به كميته ميراث جهاني كمك مي كند.
2 - مدير كل سازمان تربيتي ، علمي و فرهنگي ملل متحد با حداكثر استفاده
ممكن از خدمات مركز بين المللي تحقيقات براي حفاظت و مرمت اموال فرهنگي
(مركز رم ) و شوراي بين المللي بناها و محوطه ها (somocI) و اتحاديه
بين المللي براي حفظ طبيعت و منابع آن (ncuI) در حدود صلاحيت و امكانات هر
يك ، اسناد كميته ، دستور جلسات آن را تنظيم مي كند و اجراي تصميمات كميته
را تامين مي نمايد.
4 - صندوق حمايت از ميراث فرهنگي و طبيعي جهان