فن ها و هواساز ها

فن فن ها و هواساز ها



هنگامي که در يک کاربرد تهويه مطبوع احتياج به سيستم کانال
باشد، فن هاي لوله محوري، برد محور يو يا سانتريفوژ را مي توان مورد
استفاده قرار داد. در مواردي که سيستم کانال وجود نداشته و مقاومت کمي در
مقابل جريان هوا وجود دارد ، فن پروانه اي مي تواند به کار برده شود. در
عين حال هنگامي که تجهيزات آماده نصب براي کاربردهايي که احتياج به شبکه
کانال ندارند مورد استفاده قرار مي گيرند اغلب فن هاي سانتريفوژ بکار برده
ميشود .

فن سانتريفوژ به دليل بي صدا بودن و عملکرد مناسبش در فشارهاي
بالا، در بيشتر کاربردهاي تهويه مطبوع بمنظور فراهم نمودن شرايط آسان بکار
برده مي شود .

علاوه بر اين دهانه ورودي فن سانتريفوژ را ميتوان به وسائلي
که سطح مقطع بزرگ دارند وصل کرد، در حالي که دهانه تخليه آن را مي توان به
کانالهاي نسبتا کوچک متصل نمود. براي برآورده ساختن احتياجات سيستم توزيع
هوا مي توان جريان هوا را تغيير داد ، اين عمل با تنظيمات ساده محرک فن يا
تنظيم وسايل کنترل صورت مي گيرد .

استفاده از فن هاي جريان محوري براي مواردي که احتياج به حجم
زيادي از هوا داريم و صداي زياد فن نيز در درجه دوم اهميت قرار دارد ، عالي
خواهد بود. بنابراين اينگونه فن ها اغلب براي تهويه مطبوع و تجديد هواي
بخشهاي صنعتي مورد استفاده قرار مي گيرند . اين فن ها که داراي سرعتهاي
بالا مي باشند، احتياج به پره هايي دارند تا هنگامي که تحت فشارهايي که
براي سانتريفوژ عادي است ، کار مي کنند داراي بهترين بازده باشند . در عين
حال اين فن ها مي توانند بدون پره هاي هادي نيز مورد استفاده قرار گيرند .

مفهوم سرعت مخصوص در تشريح کردن کاربردهاي گوناگون انواع فن ، مفيد و
سودمند مي باشد . سرعت مخصوص يک شاخص عملکرد فن مي باشد که بستگي به سرعت ،
ظرفيت و فشار استاتيکي فن دارد . شکل 4 نمايانگر محدوده سرعت مخصوص شش نوع
فن سانتريفوژ و جريان محوري است که در راندمانهاي استاتيکي بالا کار مي
کنند . اين شکل نشان مي دهد که فن هاي سانتريفوژ با پره هاي انحنا، به جلو
در سرعتهاي کم ، ظرفيت هاي کم و فشارهاي استاتيکي زياد ، داراي حداکثر
بازده مي باشند . در عين حال فن هاي پروانه اي حداکثر بازده را در سرعتهاي و
ظرفيتهاي بالا و فشارهاي استاتيکي پايين خواهد داشت مشخصات توان مصرفي فن
هاي گوناگون طوري است که امکان دارد يک نوع فن تحت بار اضافي قرار گرفته و
يا اينکه تحت چنين بار اضافي واقع نگردد . فن سانتريفوژ با پره هاي انحنا
به عقب از نوعي است که تحت بار اضافي واقع نمي شود. در حاليکه فن هاي
سانتريفوژ با پره هاي انحنا به جلو ممکن است تحت بار اضافي قرار بگيرند .
فن هاي جريان محوري ممکن است تحت بار اضافي قرار بگيرند و يا اينکه تحت
چنين بار اضافي واقع نشوند . تمام انواع فن ها را مي توان براي تخليه مورد
استفاده قرار داد . فن هاي ديواري بر عليه مقاومت صفر يا بر عليه مقاومت
کم، عمل مي کنند و بنابراين هميشه از نوع پروانه اي مي باشند. فن هاي
پروانه اي در داخل کلاهک هاي روي بام يا اطاقکهاي روي بام استقرار مي يابند
. فن هاي تخليه اي که داراي هود هستند و فن هاي تخليه ايستگاه مرکزي عموما
از نوع سانتريفوژ مي باشند . ممکن است فن هاي محوري براي کاربردهاي تخليه
مناسب باشند ، بويژه براي نصب در کارخانجات

عملکرد فن پايدار است اگر بعد از اغتشاش جزئي موقتي نقطه
عملکرد فن تغيير نکند ايا هنگام اغتشاش جزئي دائمي نقطه عملکرد خيلي کم
تغيير يابد .ناپايداري حالتي است که جريان موجدار و يا داراي ضربان باشد
امکان دارد چنين حالتي در هنگامي رخ دهد که منحني مشخصه سيستم منحني فن را
در دو نقطه يا بيشتر قطع کند چنين حالتي به ندرت در مواردي که تنها از يک
فن استفاده مي شود رخ مي دهد. هنگامي که دو يا چند فن که داراي پره هاي
انحنا به جلو هستند به طور موازي بهم متصل مي گردند ممکن است منحني مرکب
حاصل داراي ناحيه نا پايدار. اگر نقطه عملکرد در اين ناحيه قرار گيرد کاهش
يا افزايش مقاومت سيستم صورت مي گيرد در هنگامي که فقط يک نقطه تقاطع بين
منحني سيتم و منحني فن وجود داشته باشد بهره برداري در شرايط پايدار صورت
خواهد گرفت.تشديد در سيستم کمياب است ولي امکان دارد در مواقعي که در سيستم
کانال کشي اي که براي فرکانس خاصي تنظيم شده از فن هاي فشار بالا استفاده
گردد رخ بدهد همانند تشديد در لوله کشي ساختمان در هنگامي که نقطه عملکرد
سمت چپ پيک فشار قرار داشته باشد افزايش فشار ناشي لز افزايش ظرفيت به نوبه
خود تمايل به افزايش فشار بيشتري دارد با تغيير منحني مشخصه سيستم بنحوي
که عملکرد بين پيک فشار و نقطه تخليه آزاد ببافته مي توان بر چنين شرايطي
غلبه کرد.



علاوه بر مقادير استاندارد سطح متداول صدا يا استفاده از فضاي
به خدمت گرفته شده فضاي در دسترس و طبيعت بار ، نيازهاي ديگر سيستم که بر
انتخاب فن تاثير مي گذارند عبارتند از : مقدار هوا ، فشار استاتيکي و
دانسيته هوا .

هنگامي که اين نيازها شناخته گردد ، انتخاب فن براي تهويه
مطبوع هميشه متکي بر انتخاب ارزانترين ترکيب اندازه و گروه ساخت فن که سطح
قابل قبولي از صدا و بازده را نيز به همراه داشته باشد، خواهد بود.

نمي توان در هنگام انتخاب فن ، سرعت خروجي را بعنوان شاخص
صداي توليد شده بکار برد . بهترين مشخصه صدا در هنگامي که فن حداکثر بازده
را دارد، حاصل مي گردد . سرعت خروجي مجاز براي فن هايي که در فشارهاي
استاتيکي بالا کار مي کنند بيشتر است، زيرا حداکثر بازده در دبي هاي زياد
رخ مي دهد . بنابراين هر محدوديتي که در ارتباط با صداي توليد شده بر سرعت
خروجي اعمال شود، علاوه بر اينکه متکي بر حدود صداي محيط و مساحت فضاي مفيد
در دسترس مي باشد . متکي بر فشار به نقطه حداکثر بازده انتخاب شود. بعلاوه
شبکه کانال مربوطه نيز بايستي صحيح طراحي گردد ، همانگونه که در بخش 2
توضيح داده شد.

معمولا بهترين توازن بين هزينه اوليه و بازده فن درهنگامي
حاصل مي شود که فن انتخابي کمي کوچکتر از فني باشد که داراي حداکثر بازده
است . در عين حال شايسته است براي مواقعي که زمان بهره برداري طولاني است .
از فن هايي بزرگتر که بازده بيشتر دارند استفاده شود. در مواقعي که انتخاب
فن کوچکتر باعث مي شود که محتاج به موتور ، محرک و راه انداز بزرگتر و
ساختمان ضخيم تر باشيم ، انتخاب فن بزرگتر از نظر اقتصادي ترجيح داده مي
شود.

چگونگي انتخاب فن و محرک آن مي تواند بر شرايط سايکرومتريکي
فضاي مربوطه تاثير بگذارد . اگر فن انتخابي باعث گردد مقدار هوا کمتر از
احتياجات شرايط طراحي باشد درجه حرارت حباب خشک اطاق بزرگتر از احتياجات
شرايط طراحي باشد، کنترل هاي موجود در اطاق از افت درجه حرارت جلوگيري
خواهند کرد.ها و هواساز ها



هنگامي که در يک کاربرد تهويه مطبوع احتياج به سيستم کانال
باشد، فن هاي لوله محوري، برد محور يو يا سانتريفوژ را مي توان مورد
استفاده قرار داد. در مواردي که سيستم کانال وجود نداشته و مقاومت کمي در
مقابل جريان هوا وجود دارد ، فن پروانه اي مي تواند به کار برده شود. در
عين حال هنگامي که تجهيزات آماده نصب براي کاربردهايي که احتياج به شبکه
کانال ندارند مورد استفاده قرار مي گيرند اغلب فن هاي سانتريفوژ بکار برده
ميشود .

فن سانتريفوژ به دليل بي صدا بودن و عملکرد مناسبش در فشارهاي
بالا، در بيشتر کاربردهاي تهويه مطبوع بمنظور فراهم نمودن شرايط آسان بکار
برده مي شود .

علاوه بر اين دهانه ورودي فن سانتريفوژ را ميتوان به وسائلي
که سطح مقطع بزرگ دارند وصل کرد، در حالي که دهانه تخليه آن را مي توان به
کانالهاي نسبتا کوچک متصل نمود. براي برآورده ساختن احتياجات سيستم توزيع
هوا مي توان جريان هوا را تغيير داد ، اين عمل با تنظيمات ساده محرک فن يا
تنظيم وسايل کنترل صورت مي گيرد .

استفاده از فن هاي جريان محوري براي مواردي که احتياج به حجم
زيادي از هوا داريم و صداي زياد فن نيز در درجه دوم اهميت قرار دارد ، عالي
خواهد بود. بنابراين اينگونه فن ها اغلب براي تهويه مطبوع و تجديد هواي
بخشهاي صنعتي مورد استفاده قرار مي گيرند . اين فن ها که داراي سرعتهاي
بالا مي باشند، احتياج به پره هايي دارند تا هنگامي که تحت فشارهايي که
براي سانتريفوژ عادي است ، کار مي کنند داراي بهترين بازده باشند . در عين
حال اين فن ها مي توانند بدون پره هاي هادي نيز مورد استفاده قرار گيرند .

مفهوم سرعت مخصوص در تشريح کردن کاربردهاي گوناگون انواع فن ، مفيد و
سودمند مي باشد . سرعت مخصوص يک شاخص عملکرد فن مي باشد که بستگي به سرعت ،
ظرفيت و فشار استاتيکي فن دارد . شکل 4 نمايانگر محدوده سرعت مخصوص شش نوع
فن سانتريفوژ و جريان محوري است که در راندمانهاي استاتيکي بالا کار مي
کنند . اين شکل نشان مي دهد که فن هاي سانتريفوژ با پره هاي انحنا، به جلو
در سرعتهاي کم ، ظرفيت هاي کم و فشارهاي استاتيکي زياد ، داراي حداکثر
بازده مي باشند . در عين حال فن هاي پروانه اي حداکثر بازده را در سرعتهاي و
ظرفيتهاي بالا و فشارهاي استاتيکي پايين خواهد داشت مشخصات توان مصرفي فن
هاي گوناگون طوري است که امکان دارد يک نوع فن تحت بار اضافي قرار گرفته و
يا اينکه تحت چنين بار اضافي واقع نگردد . فن سانتريفوژ با پره هاي انحنا
به عقب از نوعي است که تحت بار اضافي واقع نمي شود. در حاليکه فن هاي
سانتريفوژ با پره هاي انحنا به جلو ممکن است تحت بار اضافي قرار بگيرند .
فن هاي جريان محوري ممکن است تحت بار اضافي قرار بگيرند و يا اينکه تحت
چنين بار اضافي واقع نشوند . تمام انواع فن ها را مي توان براي تخليه مورد
استفاده قرار داد . فن هاي ديواري بر عليه مقاومت صفر يا بر عليه مقاومت
کم، عمل مي کنند و بنابراين هميشه از نوع پروانه اي مي باشند. فن هاي
پروانه اي در داخل کلاهک هاي روي بام يا اطاقکهاي روي بام استقرار مي يابند
. فن هاي تخليه اي که داراي هود هستند و فن هاي تخليه ايستگاه مرکزي عموما
از نوع سانتريفوژ مي باشند . ممکن است فن هاي محوري براي کاربردهاي تخليه
مناسب باشند ، بويژه براي نصب در کارخانجات

عملکرد فن پايدار است اگر بعد از اغتشاش جزئي موقتي نقطه
عملکرد فن تغيير نکند ايا هنگام اغتشاش جزئي دائمي نقطه عملکرد خيلي کم
تغيير يابد .ناپايداري حالتي است که جريان موجدار و يا داراي ضربان باشد
امکان دارد چنين حالتي در هنگامي رخ دهد که منحني مشخصه سيستم منحني فن را
در دو نقطه يا بيشتر قطع کند چنين حالتي به ندرت در مواردي که تنها از يک
فن استفاده مي شود رخ مي دهد. هنگامي که دو يا چند فن که داراي پره هاي
انحنا به جلو هستند به طور موازي بهم متصل مي گردند ممکن است منحني مرکب
حاصل داراي ناحيه نا پايدار. اگر نقطه عملکرد در اين ناحيه قرار گيرد کاهش
يا افزايش مقاومت سيستم صورت مي گيرد در هنگامي که فقط يک نقطه تقاطع بين
منحني سيتم و منحني فن وجود داشته باشد بهره برداري در شرايط پايدار صورت
خواهد گرفت.تشديد در سيستم کمياب است ولي امکان دارد در مواقعي که در سيستم
کانال کشي اي که براي فرکانس خاصي تنظيم شده از فن هاي فشار بالا استفاده
گردد رخ بدهد همانند تشديد در لوله کشي ساختمان در هنگامي که نقطه عملکرد
سمت چپ پيک فشار قرار داشته باشد افزايش فشار ناشي لز افزايش ظرفيت به نوبه
خود تمايل به افزايش فشار بيشتري دارد با تغيير منحني مشخصه سيستم بنحوي
که عملکرد بين پيک فشار و نقطه تخليه آزاد ببافته مي توان بر چنين شرايطي
غلبه کرد.



علاوه بر مقادير استاندارد سطح متداول صدا يا استفاده از فضاي
به خدمت گرفته شده فضاي در دسترس و طبيعت بار ، نيازهاي ديگر سيستم که بر
انتخاب فن تاثير مي گذارند عبارتند از : مقدار هوا ، فشار استاتيکي و
دانسيته هوا .

هنگامي که اين نيازها شناخته گردد ، انتخاب فن براي تهويه
مطبوع هميشه متکي بر انتخاب ارزانترين ترکيب اندازه و گروه ساخت فن که سطح
قابل قبولي از صدا و بازده را نيز به همراه داشته باشد، خواهد بود.

نمي توان در هنگام انتخاب فن ، سرعت خروجي را بعنوان شاخص
صداي توليد شده بکار برد . بهترين مشخصه صدا در هنگامي که فن حداکثر بازده
را دارد، حاصل مي گردد . سرعت خروجي مجاز براي فن هايي که در فشارهاي
استاتيکي بالا کار مي کنند بيشتر است، زيرا حداکثر بازده در دبي هاي زياد
رخ مي دهد . بنابراين هر محدوديتي که در ارتباط با صداي توليد شده بر سرعت
خروجي اعمال شود، علاوه بر اينکه متکي بر حدود صداي محيط و مساحت فضاي مفيد
در دسترس مي باشد . متکي بر فشار به نقطه حداکثر بازده انتخاب شود. بعلاوه
شبکه کانال مربوطه نيز بايستي صحيح طراحي گردد ، همانگونه که در بخش 2
توضيح داده شد.

معمولا بهترين توازن بين هزينه اوليه و بازده فن درهنگامي
حاصل مي شود که فن انتخابي کمي کوچکتر از فني باشد که داراي حداکثر بازده
است . در عين حال شايسته است براي مواقعي که زمان بهره برداري طولاني است .
از فن هايي بزرگتر که بازده بيشتر دارند استفاده شود. در مواقعي که انتخاب
فن کوچکتر باعث مي شود که محتاج به موتور ، محرک و راه انداز بزرگتر و
ساختمان ضخيم تر باشيم ، انتخاب فن بزرگتر از نظر اقتصادي ترجيح داده مي
شود.

چگونگي انتخاب فن و محرک آن مي تواند بر شرايط سايکرومتريکي
فضاي مربوطه تاثير بگذارد . اگر فن انتخابي باعث گردد مقدار هوا کمتر از
احتياجات شرايط طراحي باشد درجه حرارت حباب خشک اطاق بزرگتر از احتياجات
شرايط طراحي باشد، کنترل هاي موجود در اطاق از افت درجه حرارت جلوگيري
خواهند کرد.

ممنون. لطفا منابع مطالب رو هم بنویسید.