آموزش، نگهداری و تعمیر دیگهای بخار

پس از نصب دیگ روی شاسی و مونتاژ جعبه دودها، کلیه سطوح خارجی پس از سند بلاست با لایه ای از ضد زنگ نسوز پوشش داده می شود و سپس عایق کاری آن توسط پشم سنگ با ضخامتی حداقل برابر 50 میلیمتر با لایه ای از ورق محافظ صورت می پذیرد.
پس از پایان این مراحل، بخشهای مختلف توسط واحدهای کنترل کیفی مورد بازرسی دقیق قرار می گیرند و تأییدیه لازم را دریافت می نمایند.

مکان و شرایط نصب
ابعاد دیگخانه باید با در نظرگرفتن ابعاد دیگ بخار با درهای باز ونیز تجهیزات مرتبط با آن، همانند دستگاه های سختی گیر، هوازدا، منبع تغذیه آب، کلکتور، شیرها و موارد مشابه ، طراحی و ساخته شود.دیگ بخار باید در محلی نصب گردد که دارای هوای لازم جهت سیستم و نیز فضای کافی برای تمیز کردن لوله ها و مکان مناسب جهت نگهداری وسایل کنترل تجهیزات جانبی باشد و به همین سبب، باید در دیگخانه، سکویی مناسب با وزن، اندازه ها و متعلقات دیگ ایجاد گردد.

شرایط نصب دودكش
مواد حاصل از احتراق باید بنحوی از محل دیگخانه به فضای بیرون هدایت شوند، که این کار توسط دودکش صورت می گیرد. ارتفاع دودکش بستگی به شرایط محلی دارد ولی موقعیتهایی مانند ساختمانهای بلند مجاور، جهت باد و عوامل جغرافیایی دیگر بر آن موثر خواهد بود . حداقل ارتفاع دودكش 12 متر است ولی به هر حال باید بلندی آن بنحوی باشد كه افت فشار مسیرهای فرعی را جبران نماید .

سیستم هدایت سوخت
با توجه باینكه بویلرها در سالن های رنگ دوگانه سوز هستند ، توضیحات كلی بوده و در دو سیستم گاز و گازوئیل صحت عملكرد دارند لذا شایسته است موارد زیر رعایت گردد در مورد مسیر گاز بایستی در مواقع آتش سوزی در اولین گام ، شیر اصلی گاز بایستی قطع گردد و هر چه دورتر از بویلر باشد بهتر است :- تعبیه شیر بمنظور امکان قطع سریع سیستم هدایت سوخت در هنگام آتش سوزی ، الزامی است.- در مسیر رفت سوخت از مخزن به پمپ باید یک شیر یک طرفه تعبیه گردد.- سمت مکش پمپ سوخت باید دارای فشار مثبت باشد.- منابع سوخت زیر زمینی را باید با فشار حداکثر 15 پوند بر اینچ مربع به مشعل پمپاژ نمود.- قطر لوله برای سوخت های با گرانروی 200 ثانیه و بالاتر، نباید کمتر از 2 اینچ باشد.- نباید از لوله های گالوانیزه در سیستم استفاده نمود . بجای زانویی باید از روش خمكاری لوله ها استفاده گردد .- سوخت باید دارای صافی بوده و چنانچه فیلترهای اضافی درمسیر لوله ها بکاربرده می شود، باید از توری مدور استفاده گردد.- حجم مخزن برای تأمین سوخت دیگ بایستی دارای گنجایش کافی باشد.- نصب یک شیر تخلیه در پایین ترین نقطه مخزن جهت خروج آب هایی که احتمالاً در آن وجود دارد، ضروری است.- نصب تجهیزاتی از قبیل نشانگرهای ارتفاع سوخت و خروج هوا از مخزن الزامی است.

منبع آب تغذیه
منبع آب باید تاحد ممکن به پمپ آب نزدیک بوده و اتصالات لوله ای نیز حتی المقدور مستقیم باشند .- مخزن آب بایستی بالاتر از پمپ قرار داشته ولوله خروج آب در پمپ بالاتر از کف مخزن باشد.- چنانچه برای عمل آوری آب، تزریق مواد شیمیایی از طریق شیر کنترل صورت می گیرد، نصب یک پمپ کوچک جداگانه وتزریق مواد شیمیایی طی فواصل زمانی منظم در آن ضروری است .- نصب شیر نمونه برداری بر روی مخزن وآزمایش آب درون مخزن به طور روزانه مؤکداً توصیه میشوند.- دمای آب ورودی به دیگ باید بین 80 تا 100 درجه سانتیگراد باشد.نصب دماسنج وشیشه آب نما امکان اطلاع مسئول مربوطه را از حجم آب مصرفی دیگ بخار فراهم می اورد.

شرایط تغذیه آب
آب طبیعی برای تغذیه دیگ بخار مناسب نیست مگر آنکه به طور صحیح تصفیه وسختی آن گرفته شود و با افزودن مواد شیمیایی احیا کننده از خاصیت اکسید کنندگی آن کاسته شده باشد. اکسیژن محلول در آب موجب زنگ زدگی سطوح فلزی بویژه در لوله های دود می شود. تشکیل رسوبهای حاصل از املاح موجب خرابی کوره و لوله های دود، نا صافی صفحه – لوله و همچنین کاهش میزان انتقال حرارت شده وبدین ترتیب دمای فلز را بالا برده و بازدهی دیگ را پایین آورده و موجب خسارتهای جدی به آن می شود. تصفیه داخلی با افزودن مواد شیمیایی به مقدا رکافی جهت ته نشین نمودن املاح آب دیگ بخار و واکنش در برابر اکسیژن محلول در آن انجام میگیرد . PH آب باید بین 5/9 تا 11 باشد و آزمایشات روزانه به منظور اطمینان از مطلوب بودن کیفیت آب به طور منظم به انجام برسد. بدین لحاظ که سنگینی آب دلیل برتشکیل رسوبهای نا خواسته می باشد، لازم است مواد شیمیایی در حد مناسب و به مقدار کافی باشد تا این حالت از بین برود. در محدوده فشار از صفر تاbarg 25 ، غلظت کل جامدات محلول در آب درون دیگ باید بین 700 تا ppm 3500 بوده و غلظت مواد معلق درآن هم از ppm 15 تجاوز ننماید. در محدوده فشاری قوی قلیائیت کل آب درون دیگ ( محاسبه شده به صورت کربنات کلسیم معادل ) باید بین 144 تا ppm 700 باشد. اکسیژن محلول در آب را می توان بااضافه کردن سولفیت سدیم و هیدرازین ازبین برد.توصییه می شود استفاده کنند گان از دیگ بخار جهت کسب اطلاعات بیشتر به استاندارد B.S 2486 ( تصفیه آب دیگهای نصب شده بر روی خشکی ) مراجعه و یا با شرکتهای سازنده دستگاههای سختی آب مشورت و حتماً ازچنین دستگاهی استفاده نمایند .

لوله کشی عبور بخار آب
بطور متعارف، اندازه لوله های بخار باید طوری طراحی شود که سرعت عبور بخار از آنها بین 25 تا 35 متر در ثانیه باشد ولی اگر سیستم لوله کشی دارای اتصالات زیاد و مسیری طولانی است، قطر لوله ها باید به نحوی در نظر گرفته شود که فشار مورد نیاز در محل های مصرف تأمین گردد. برای جلوگیری از جمع شدن آب در لوله ها، ضمن اعمال 10% شیب از تله های بخار نیز استفاده می شود. وقتی در اثر عبور بخاردما بالا رود، لوله ها منبسط می شوند. برای جلوگیری از خسارات وخطرات احتمالی، باید از خمها ومفاصل انبساطی مخصوص استفاده شود وبین خمها نیز از اتصالات قابل انبساط استفاده گردد. مهار لوله ها توسط بستهای نگهدارنده صورت می گیرد. لوله ها می توانند در داخل بستها حرکت طولی داشته باشند، ولی حرکت عمودی آنها باید بسیار محدود باشد. انشعابات باید از بالای لوله بخارانجام گیرد وعایق لوله ها نیز به اندازه کافی باشد. آب تقطیر شده از گرمکن های مخزن سوخت یا از ظروف محتوی مواد شیمیایی که برای دیگ زیان آور است ، نباید به مخزن تغذیه آن هدایت شود .

دستورالعمل راه اندازی دیگ
پس از نصب دیگ بر روی سکوی مربوطه وانجام کارهای تأسیساتی لازم، عمل راه اندازی به شرح زیر صورت می گیرد: درب پوشش دریچه آدم رو را بردارید. داخل دیگ را از نظر وجود جرم و اشیاء خارجی بررسی نمایید. دریچه آدم رو را دوباره بسته و اطمینان حاصل کنید که دریچه ها محکم بسته شده اند. ( این مراحل ضمن آزمایش نهایی درکارخانه صورت گرفته است و انجام این توصیه به منظور ضریب اطمینان بیشتر است ). قطعات و محفظه های ورودی جلویی و عقبی را بررسی و کاملاً مطمئن شوید که در اثر حمل و نقل ، شل نشده و محکم در محل خود استقرار داشته باشند.تمام اتصالات الکتریکی را از حیث محکم بودن کنترل نمایید.شیر هوا گیری بالای دیگ را کاملاً باز نمایید تا هوا خارج گردد.شیر اصلی بخار را ببندید و اطمینان حاصل نمایید که شیرهای آبنما و تغذیه آب باز و شیر تخلیه بسته است.( شیر کنترل تغذیه از منبع آب باید باز باشد).دقت نمایید شیرهای مربوط به کنترل کننده های سطح آب که جهت عکس حرکت عقربه های ساعت باز می شوند، حتماً در حالت بازقرارداشته باشند.کلیه فیوزها را ازجای خود بیرون آورده و بوسیله اهم متراز سالم بودن آنها اطمینان حاصل نمایید. برای جلوگیری از اتصال بدنه ، کلیه کلیدها را در حالت خاموش قراردهید . در صورت سالم بودن فیوزها ، در اولین مرحله فیوز کنترل مدار فرمان را در جایگاه خود قرار دهید و کلید اصلی تابلو را وصل نمایید. در این حالت، چراغ مربوط به سطحآب خیلی کم روشن شده و آژیر شروع به صدا می کند. دکمه قطع آژیر را فشار دهید تا صدای آژیر قطع شود و سپس مدار فرمان کنتاکتور پمپ آب را کنترل نمایید. در صورتی که مدار بدون اشکال باشد، کلید اصلی تابلو برق را روی حالت خاموش قرارداده، برق را از تابلو قطع نموده و پس از قراردادن فیوزهای مدار قدرت پمپ، مجدداً برق را وصل نمایید.باید توجه داشت که کلید پمپ روی حالت خاموش و پمپ نیز هواگیری شده باشد*** پمپ را برای یک لحظه روشن و دور و جهت آن را کنترل نمایید*** چنانچه دور موتور صحیح بود، پمپ را روشن کرده و دیگ را آبگیری نمایید. برای تنظیم مقدار آب ، لازم است قبل از آبگیری، شیشه آب نما فعالیت هایی صورت گیرد كه خارج از بحث آموزشی می باشد .هرگز نباید موتور مشعل را قبل از هواگیری روشن نموده ولی جهت تسریع درانجام کار، می توانید موتور را به وسیله دست بچرخانید. دقت کنید که فتوسل (چشم الکتریکی) بطور صحیح در جای خود قرار گرفته باشد.محکم بودن درب مشعل و صحیح بودن کلیه اتصالات دیگ از جمله مواردی است که باید دقیقا کنترل گردد. پس از اطمینان از سالم بودن کلیه فیوزها آنها را در جای خود قرار داده و بایک استارت بسیار کوتاه دور موتورها را کنترل و در صورت صحیح بودن دیگ را روشن نمایید.کلیه مراحلی که برای روشن شدن دیگ مورد نیاز است، در زمان های معین و مشخص ، از تایمرنصب شده در تابلو برق ، فرمان می گیرند .جهت کنترل سطح آب، با مشاهده شیشه آبنما ، می توان سطح آب را ملاحظه و کنترل کرد.در صورتی که دیگ با شعله زیاد کار کند و فشار به bar 34/10 (PSI150) برسد ، سوئیچ فشاری مربوطه ( High /Low Pressure Switch) طوری تنظیم شده که شعله را از حالت زیاد به کم تبدیل می کند .در صورتی که فشار بیشتر و از bar34/10 تجاوز کرد ، سوئیچ مخصوص قطع و وصل ( Boiler Limit Stat) بطور خودکار، دیگ را خاموش می کند . اختلاف درجه فشار بین خاموش و روشن دیگ ، قابل تنظیم می باشد.بطور مثال وقتی دیگ در فشار PSI150 خاموش شود و بخار آن مورد استفاده قرار گیرد و فشار افت کند، سوئیچ فوق را می توان به نحوی تنظیم نمود که دیگ در فشار PSI150 مجدداً روشن شود . چنانچه دیگ به هر علتی در فشار PSI135 به صورت خود کار خاموش نشود، شیر اطمینان (Safety Valve) دیگ در فشارPSI156 عمل می کند و با خارج نمودن بخار اضافی ، از انفجار آن جلوگیری می شود .