صفر تا صد مراحل طراحی تاسیسات مکانیکی ساختمان

طراحی تاسیسات مکانیکی یک ساختمان از زمان دریافت پروژه تا تحویل آن به کارفرما به طور کلی به پنج مرحله تقسیم می شود:
1- مطالعات ابتدایی و تخمین اولیه
2- محاسبات دقیق و جزء به جزء
3- تهیه ی نقشه های اجرایی
4- اصلاح نقشه ها با توجه به شرایط کارگاهی
5- تنظیم دفترچه محاسبات‌


1- مطالعات ابتدایی و تخمین اولیه


این مرحله عمدتاً برای ارائه ی اولیه به ارگان ها و سازمان ها برای دریافت بودجه صورت می گیرد. در این مرحله نتایج موارد زیر حائز اهمیت است.
1-1- مطالعه شرایط جغرافیایی و آب و هوایی محل پروژه
1-2- تعیین دمای طرح داخل در زمستان و تابستان از روی جدول مربوطه
1-3- محاسبات سرانگشتی تجهیزات مکانیکی
1-4- توضیح انواع سیستم تهویه مطبوع قابل استفاده و معایب و مزایای آنها
1-5- پیشنهاد بهترین سیستم با توجه به شرایط موجود


2- محاسبات دقیق و جزء به جزء
پس از موافقت کارفرما با روند طراحی، محاسبات پروژه شامل موارد زیر بایستی جزء به جزء انجام شود.
2-1- آنالیز ضرایب انتقال حرارت (u factor) دیوارها، سقف و کف بر اساس جزئیات نقشه های معماری پروژه.
2-2- محاسبات بارهای سرمایشی و گرمایشی کلیه فضاهایی که می بایست تهویه گردند. (شامل طبقات بالایی، طبقات میانی، طبقات پایینی، فضاهای جنبی نظیر لابی ها، دفاتر مدیریت ساختمان، سرایداری ها، سالن های اجتماعات، فضاهای ورزشی، استخر،سونا،جکوزی و ...) با نرم افزار Carrier و تهیه ی جدول خلاصه بارها.
2-3- تهیه ی پلان های مرجع محاسبات بارهای سرمایشی و گرمایشی که روی آنها شماره فضاها قید شده باشد. محاسبات و جداول خلاصه بارهای هر پلان بعد از آن قرار داده شود و جدول نهایی بارهای محاسبه شده ملک روی کلیه نقشه ها، در اولین صفحه قرار گیرد.
2-4- محاسبات منابع آب مصرفی و آب اطفاء حریق.
2-5- محاسبات اندازه لوله های آب مصرفی بر اساس حداکثر مصرف لحظه ای آب (S.F.U) که در جداول مربوطه موجود است.
2-6- محاسبات آب گرم مصرفی بر اساس حداکثر مصرف آب گرم (GPH) متناسب با میزان مصارف آب گرم داخل کشور که در جدول مربوطه موجود است.
2-7- محاسبه لوله کشی فاضلاب و هواکش فاضلاب (ونت) بر اساس مبحث 16 مقررات ملی.
2-8- محاسبات انتخاب کلیه دستگاهها از قبیل دستگاههای گرم کننده و سرد کننده، تهویه، پمپ ها، اطفاء حریق، آبرسانی و ... با متعلقات مربوطه.
2-9- محاسبات کامل تأسیسات جنبی نظیر استخر، سونا و جکوزی.
2-10- توضیح مختصر فرمول ها و اعداد و مراجع استفاده شده.
2-11- تصویر بخشی از کاتالوگ هایی که دستگاهها از روی آنها انتخاب شده اند.


3- تهیه ی نقشه های اجرایی
پس از انجام محاسبات، می بایست نقشه های مختلف را برای اجرا، آماده کرده و به اکیپ های اجرایی سپرد. نقشه هایی که از سوی طراح تاسیسات مکانیکی تهیه می شوند، شامل موارد زیر هستند.
3-1- فهرست نقشه ها
3-2- جدول علائم
3-3- پلان موقعیت ملک شامل معابر و ملک های مجاور
3-4- توضیحات فنی سیستم های مختلف به همراه پیشنهاد جنس مصرفی، طریقه تست و ضد عفونی کردن لوله های آب مصرفی و ...
3-5- ترسیم جزئیات اجرایی
3-6- نقشه فاضلاب و آب باران
3-7- نقشه آب مصرفی و اطفاء حریق
3-8- نقشه های سیستم گرمایش
3-9- نقشه های سیستم سرمایش
3-10- نقشه های سیستم تهویه
3-11- رایزر دیاگرام های ردیف های 6 تا 10
3-12- پلان جانمایی داکت های تأسیساتی شامل کلیه المان های تأسیساتی با مقیاس 1:50
3-13- فلودیاگرام موتورخانه
3-14- جدول مشخصات کلیه دستگاههای انتخاب شده و تعیین محل نصب و تعداد آنها
توجه: در کلیه نقشه ی پلان ها، فلویاگرام و رایزر دیاگرام، فلش جریان رسم شود.


4- اصلاح نقشه ها با توجه به شرایط کارگاهی
با توجه به شرایط کارگاهی و محدودیت های موجود که در نقشه های معماری ساختمان قابل بررسی نمی باشند، انحراف از نقشه های طراحی شده حین اجرا، اجتناب ناپذیر است. طراح می بایست پس از اجرا، نقشه های چون ساخت (as built) را نیز تهیه کند.


5- تنظیم دفترچه محاسبات برای تحویل به کارفرما
پس از پایان اجرا و هنگام تحویل کار، طراح می بایست تمامی جزییات طراحی و اجرا را در یک لوح فشرده (CD) به کارفرما تحویل دهد. این لوح بایستی شامل موارد زیر باشد.
5-1- فایل محاسبات نرم افزار Carrier
5-2- فایل نقشه های معماری
5-3- فایل نقشه های سازه
5-4- فایل نقشه های تأسیسات برقی
5-5- فایل نقشه های تأسیسات مکانیکی