آمونیاک چیست؟ مولکول آمونیاک NH۳ است. که یک ماده عالی و یکی از فرایندهای ابتدایی در پتروشیمی، آمونیاک در حالت عادی بصورت گاز می باشد.
چرا آمونیاک،بدترین مبرد خوب در دنیاست؟
زیرا :
۱- ارزانترین مبرد در دنیاست و از این نظر هیچ مبردی توان رقابت با آن را ندارد.
۲- از تبخیر هر کیلوگرم آمونیاک در اواپراتور یک چیلر ۳۰۰ کیلوکالری سرما تولید می شود و این در حالی است که بهترین مبردهای فریونی مانند R۲۲ در این شرایط ۵۰ کیلوکالری سرما ایجاد می کنند. یعنی . به همین دلیل است که سرمای تولید شده توسط آمونیاک نیاز به صرف انرژی کمتری دارد.
۳- تمامی مبردهای فریونی اثر مخرب بر محیط زیست دارند، یا بر لایه ازون اثر تخریبی دارند و یا باعث گرم شدن کره زمین (بر اثر تأثیر گلخانه ای این گازها بر اتمسفر جو زمین) خواهند داشت. در واقع این گازها با احاطه کردن کره زمین در بالاترین لایه های اتمسفر مانند پتویی کره زمین را احاطه کرده و از خروج گرما از کره زمین ممانعت می نمایند و لذا دمای کره زمین به تدریج افزایش می یابد که این پدیده تأثیرات بسیار مخربی بر آب و هوای کره زمین، ذوب شدن یخ های قطب جنوب و شمال و تغییرات غیرمتعارف آب و هوایی و طوفان و سیل های بسیار مهلک و مخرب خواهد شد.
۴- دفع آمونیاک در اتمسفر اثر تخریبی به جا نگذاشته و در صورت جذب شدن توسط خاک، اثر تقویتی بر خواص آن خواهد داشت.
فشار کار آمونیاک و سایر مبردها در یک ماشین تولید سرما!
هنگامی که در یک چیلر هوا خنک فریون R۲۲ شارژ می شود، فشار رانش و مکش آن در یک هوای گرم تابستانی معادل (۲۰bar) ۳۰۰ psig در فشار رانش و (۳.۵bar) ۵۰ psig در فشار مکش خواهد بود. در یک چیلر جذبی آمونیاکی نیز تقریباً همین فشارها حاکم است و لذا از این حیث تفاوت چشمگیری ما بین این دو سیستم وجود ندارد و چیلرهای جذبی گازسوز آمونیاکی در خلاء کار نمی کنند و مشکلات چیلرهای جذبی لیتیوم برومایدی در مورد شرایط کارکرد در خلاء را ندارد.
اما : آمونیاک در تمام حالات تمایل شدیدی به انحلال در آب دارد. تمایل انحلال آمونیاک در آب با هیچ ماده دیگری قابل مقایسه نیست. اگر در یک بطری آب به ظرفیت یک لیتر (معادل یک کیلوگرم) در دمای متعارف، گاز آمونیاک وارد کنید. تمامی مولکول های آمونیاک جذب آب خواهند شد و تقریباً هیچ گاز آمونیاکی در محیط پخش نخواهد شد. به عبارت دیگر تمایل آمونیاک به انحلال در آب به مراتب بیشتر از تمایل آمونیاک در پراکنده شدن در هوا است. به همین دلیل در برخی از محلول های ضد عفونی یا سفید کننده معمولی که در اغلب منازل یافت می شود، محلول آمونیاک و آب بدون ایجاد هیچ مزاحمتی مورد استفاده و نگهداری قرار می گیرد.
خطر آمونیاک!
آمونیاک گازی سمی است و تنفس آن به مدت چند دقیقه موجب مسمومیت و در صورت تمدید این شرایط موجب مرگ انسان می گردد. به همین جهت کار با این ماده نیازمند مهارت و استفاده از لوازم ایمنی مناسب می باشد.
اما : هنگامی که در یک دستگاه چیلر جذبی مقدار ۸ kg آمونیاک در مقدار ۱۱ kg آب حل شود، در صورت نشت آمونیاک حداکثر ۱ kg دفعتاً از دستگاه چیلر گاز آمونیاک خارج می شود و این در حالی است که :
۱- دستگاه چیلر گازسوز در فضای باز مثلاً بام ساختمان نصب شده است و این مقدار آمونیاک خارج شده از دستگاه به راحتی در هوا حل شده و از بام ساختمان دور می شود و به دلیل رقیق شدن در هوا هیچ خطری برای هیچ موجود زنده ای ندارد.
۲- مدار بسته چیلرگازسوز در فشار ۷۰ bar مورد تست فشار واقع می شود و این در حالی است که حداکثر فشار کاری دستگاه در گرم ترین هوای محیط (۵۰ ºC) معادل ۲۵ bar یعنی فشار تست است و احتمال بروز نشتی در حد صفر کاهش یافته است.
۳-تاکنون هیچ موردی از نشت آمونیاک منجر به مسمومیت یا فوت در این دستگاه ها طی ۵۰ سال تولید و نصب در سرتاسر جهان ثبت یا گزارش نشده است.
۴-عمده ترین مراکز فروش و نصب این دستگاه ها، کشورهای ایالات متحده، استرالیا و اروپای غربی است و لذا در صورت وجود خطر نشت آمونیاک با توجه به قوانین بسیار سخت گیرانه در این کشورها، این دستگاه ها قابل نصب و بهره برداری نبودند. در حالی که طی مدت ۵۰ سال قریب به ۱.۰۰۰.۰۰۰ دستگاه در حال کار در این کشورها وجود دارد.
آیا این شایعه که کاربرد آمونیاک در ساخت دستگاه ها و لوازم خانگی غیر مجاز است صحت دارد؟
متأسفانه برخی از رقبای تجاری این محصول یعنی چیلر جذبی گازسوز، با نشر این مطالب که کاربرد آمونیاک در لوزم خانگی ممنوع شده، ذهن متقاضیان این دستگاه ها را از رسیدن به حقیقت منحرف می نمایند.
آمونیاک از حدود ۶۰ سال پیش تاکنون در یخچال های نفتی که دارای سیکل جذبی اولیه مشابه چیلرهای جذبی است کاربرد داشته است. هزاران دستگاه از این نسل یخچال ها در منازل پدران ما طی سالیان متمادی بدون هبچ گونه مشکل آفرینی در خدمت رفاه و آسایش نسل دهه های ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰ خورشیدی بوده و علی رغم نصب این
مشاهده لینک ها و تصاویر پس از ورود یا عضویت ها در قلب خانه یعنی آشپزخانه تاکنون هیچ حادثه منجر به خسارت جانی و یا مالی در مورد این لوازم ثبت نشده است.
در حال حاضر بسیاری از شرکت های پیشرو در تولید لوازم برودتی در پی استفاده از سیستم های جذبی آمونیاکی در تولید برودت برای مصارف تجاری و خانگی هستند.
در حال حاضر در تمامی هتل های چهار و پنج ستاره قاره اروپا و آمریکا، فقط استفاده از یخچال های جذبی آمونیاکی به دلیل کارکرد بی صدای آنها مجاز بوده و از این یخچال استفاده می گردد.
یکی از معتبرترین این شرکت ها، شرکت Indel است که محصولات آن در حال حاضر در تمام کشورهای توسعه یافته مورد استفاده قرار می گیرد.این شرکت انواع یخچال های و minibar های هتل های بسیار معتبر در جهان را از نوع یخچال های جذبی آمونیاکی تأمین می نماید.
هیچ یک از قوانین و سازمان های بین المللی در نفی استفاده از گاز آمونیاک در لوازم خانگی ادعایی نداشته و آمونیاک به عنوان "مبرد سبز" یکی از بهترین مبردها برای حفظ محیط زیست و صرفه جویی در مصرف انرژی است.
پس :
۱- آمونیاک سمی است، اما استفاده از آن در یک دستگاه ایمن هیچ خطری را متوجه بهره بردار آن نمی کند. همانطور که گاز طبیعی نیز بسیار خطرناک و استفاده نادرست از آن مرگ بار و کشنده است. اما در تمامی منازل به درستی از آن استفاده می شود.
۲- استفاده از آن در لوازم خانگی کاملاً مجاز بوده و در حال حاضر به دلیل جلوگیری از تخریب محیط زیست استفاده از آن در صنایع تهویه مطبوع خانگی، تجاری و
مشاهده لینک ها و تصاویر پس از ورود یا عضویت رو به توسعه و فزونی است.
۳- کارکرد دستگاه های جذبی آمونیاکی به هیج وجه تحت شرایط فشار خلاء نیست و مشکلات چیلرهای جذبی لیتیوم برومایدی در این زمینه را ندارد.
۴- دستگاه چیلر جذبی در محیط باز (بام ساختمان) نصب شده و نشت آمونیاک (که در دستگاه تقریباً غیرممکن است) حداکثر به مقدار ۱ kg رخ خواهد داد که به راحتی در اتمسفر رقیق سازی و دفع خواهد شد.
۵- بر اساس هیچ یک از قوانین و قواعد بازدارنده ایمنی، استفاده از گاز آمونیاک در دستگاه ها و لوازم خانگی منع نشده بلکه استفاده از آن توصیه نیز شده است.
۶- در حال حاضر بیش از ۱.۰۰۰.۰۰۰ دستگاه چیلر جذبی گازسوز در سرتاسر جهان و خصوصاً در قاره آمریکا و اروپا در حال کار است و تاکنون هیچ مورد حادثه ای در مورد نشت آمونیاک خارج از دستگاه گزارش نشده است.
۷- دستگاه چیلر جذبی گازسوز در کشورهای آمریکا و ایتالیا و در قلب اروپا تولید شده و این محصول دارای مهرCE ( گواهینامه توزیع در اروپا ) است و بیش از ۸۵% این محصولات در کشورهای اروپایی نصب و بهره برداری می گردد.
۸- شرکت Robur در سال ۲۰۰۳ موفق به کسب جایزه تعالی سازمانی EFQM به عنوان برترین شرکت سرآمد اروپایی گردیده است.
۹- نصب و راه اندازی بیش از ۱۰۰۰ دستگاه از این چیلرها در ایران توسط این شرکت تاکنون بدون کوچکترین خطری در زمینه نشت آمونیاک صورت گرفته و رزومه این شرکت در تحقیق در این زمینه در اختیار علاقه مندان قرار خواهد گرفت.
۱۰-سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور پس از سال ها تحقیق و بررسی نمونه های مختلف سیستم های جذبی موجود در بازارهای جهانی این چیلرها را با توجه به راندمان عملکرد بالا، عمر مفید بسیار طولانی، عملکرد ایمن و تکنولوژی بسیار بالای ساخت این محصول، انتخاب و شرکت صنایع یکتا تهویه اروند افتخار مونتاژ و نصب این
مشاهده لینک ها و تصاویر پس از ورود یا عضویت را با حمایت این سازمان کسب نموده است.
سخن پایانی
استفاده از چیلرهای جذبی آمونیاکی یعنی، صرفه جویی در مصرف انرژی، کاهش هزینه های بهره برداری، خذف عملیات خسته کننده نگهداری، بهره برداری مطمئن، حفظ محیط زیست و آسایش و آرامش خیال.
