آمونياك (هيدرو‍ژن نيتريد ، اندروس ،هيدروكسيد اندروس آمونيوم )مهمترين تركيب هيدرو‍ژني عنصر ازت ميباشد كه تركيبات آن در طبيعت موجود بوده و همچنين از تجزيه مواد الي ايجاد مي گردد .بر اساس نظريه هاي دانشمندان آمونياك و تركيبي از گازهاي متان ،آمونیاک ،ئیتروژن، بخار آب و دی اکسید کربن در4 میلیارد سال قبل و زمان پيدايش زمين در اتمسفر وجود داشته و بطور طبيعي آمونياك در متابوليسم اسيد نوكلئيك و پروتئين جانداران وجود دارد.در ادرار انسان و اكثر موجودات خشكي به مقدار كمي اوره وجود دارد كه حاصل فعل و انفعالات شيميايي بدن و تبديل آمونياك به اوره و دفع آن از طريق كليه و ادرار مي باشد اما موجودات ابزي مانند ماهي ها آمونياك موجود در بدن خود را مستقيما دفع مي كنند . سنگ آمونيوم كلرايد ( نشادر ) در نقاط مختلف جهان وجود دارد و در گذشته رومي هاي باستان سنگ آمونيوم كلرايد را از مكاني به نام پرستشگاه ژوپيتر يا همان ليبي جديد جمع آوري واز آن در داد و ستد استفاده مي كردند.
آمونياك به شكل نمك آمونياك نخستين بار توسط شيميدان مسلمان جابرابن حيان در قرن 8 شناخته شد. در قرن 15 فردي بنام Basilius Valentinus نشان داد كه آمونياك را مي توان از واكنش قلياي روي نمكهاي آمونياك بدست آورد. قبل از جنگ جهاني اول آمونياك از طريق تقطير گاز هاي زغال سنگ بدست مي آمد .نياز به كود هاي شيميايي ازت دار جهت بخش كشاورزي و اسيد نيتريك و تركيبات نيتروژنه بعنوان پايه مواد منفجره و بوجود آمودن تكنولوژي حفاري و استخراج و انتقال گاز ،دانشمندان را به استفاده از تركيبات نفت و گاز و ريفرمينگ اين تركيبات جهت بدست آوردن هيدروژن ترغيب كرد.
با راه اندازي واحد هاي توليد آمونياك در كشورهاي مختلف و ايجاد اولين واحد توليد آمونياك ايران در شيراز ( سال 1342 ) زمينه را براي توسعه بخش هاي مختلف صنعتي و كشاورزي فراهم كرد و اكنون به بازار بزرگي در تجارت جهاني تبديل شده است .
مصرف عمده آمونياك در بخش تهيه كود هاي شيميايي بوده كه حدود 60 درصد توليد جهاني آمونياك (حدود 165 ميليون تن در سال 2011 ) را به خود اختصاص داده و 40 درصد باقيمانده در بخش هاي صنعتي و تهيه مواد ديگر استفاده مي شود .
آمونياك به شكل گاز و مايع وجود داشته و گاز آمونياك از هوا سبكتر ،بي رنگ ، بسيار تند و زننده ، اشك آور بوده و در تماس با مجاري تنفسي ايجاد تحريك و اختلال كرده و باعث صدمه به فرد مي گردد. مايع آمونياك بي رنگ بوده و در تماس با پوست سوختگي شديد ايجاد مي كند.
در صورت فشردن گاز توسط كمپرسور و سرد كردن آمونياك فشرده شده به مايع تبديل و با گرم كردن مايع به گاز تبديل مي شود .از همين اصل براي سيستم هاي خنك كننده و چيلر استفاده كرده و از آمونياك به عنوان يكي از قديمي ترين گاز ها براي اين سيستمها استفاده مي شود .
حلاليت آن در آب به هر دو شكل مايع و گاز بسيار زياد بوده و در منفي 77 درجه سانتي گراد منجمد و در دماي منفي 33 درجه سانتي گراد به جوش مي آيد . وزن مخصوص محلول اشباع آمونياك 88 گرم بر سانتيمتر مكعب است. گاز آمونياك در 25-16 درصد حجمي با هوا قابل اشتعال بوده و در مجاورت و تماس آمونياك با نقره و جيوه توليد " فورمينات نقره و جيوه " ميكند كه موادي شديداً قابل انفجار هستند. گاز آمونياك در دماي بالاتر از 400 درجه تجزيه شده و توليد هيدروژن ميكند. در جدول زیر دیگر خواص آمونیاک آمده است :