افزايش جمعيت ، اتمام منابع انرژي و اتلاف آن و آلودگي هاي ناشي ازسوخت هاي فسيلي ، عواملي هستند كه هرروزمحدوديت هاي آينده بشرو مخاطرات آن را گوشزد مي كنند . با توجه به محدوديت هاي موجود ، تنها استفاده ازروشهاي درست مصرف ، بهينه سازي وسايل مصرف انرژي و به كارگيري انرژي هاي نو مي تواند بحران انرژي را مهار كند . انسان هاي اوليه براي محفوظ ماندن از نيروهاي طبيعت ازخود طبيعت كمك مي گرفتند و درغارها و پناه درختان و بين سنگها ازخود محافظت مي كردند. آنها به تدريج آموختند كه سرپناه خود را دائمي ترسازند و بدين ترتيب تمدنهاي مختلف جهان ، سبكها و روشهاي معماري مخصوص به خود را با توجه به شرايط خاص آب و هوايي همان منطقه بكارمي بردند. آنها به نفع خود ازشرايط محيطي استفاده كرده و بوسيله خورشيد ، باد وآب خانه اي راحتتر و مرفه ترساختند . اما اززمان انقلاب صنعتي به نظر مي رسد ما اين شكل معماري را كنار گذاشته ايم و از روشهاي مصنوعي براي تأمين شرايط آسايش درساختمان استفاده مي كنيم . اين روش نه تنها گران است بلكه باعث تخريب محيط زيست مي گردد. اين است كه دوباره توجه معماران ودست اندركاران صنعت ساختمان به سمت بهره گيري هرچه بيشتروبهترازعوامل طبيعي براي گرمايش و سرمايش ساختمان معطوف گرديده است .
سابقه استفاده بشرازانرژيهاي نوبسيارطولاني است و تقريبا به هنگام پيدايش انسان برمي گردد . اما نگاه امروزما به اين منابع انرژي ، نگاه ابتدائي و ساده نيست بلكه مي خواهيم نيازامروزبشرمتمدن و صاحب فناوريهاي بسيارگسنرده و پيچيده را تأمين كنيم . بنابراين يا بايد انرژي خورشيدي را به انرژي هاي مورد نياز تبديل نمائيم و يا فناوري استفاده كننده ها به نحوي اصلاح شوند كه بتوانند مستقيما از انرژي خورشيدي بهره برداري كنند .
تاريخچه استفاده از انرژي خورشيدي درساختمان
درچند دهه اخير ، نمونه هاي زيادي ازخانه هاي خورشيدي دركشورهاي صنعتي و پيشرفته ساخته شده كه با استفاده ازانرژي طبيعي (باد ، خورشيد ، انرژي زمين گرمايي و...) گرمايش و سرمايش ساختمان را تأمين مي كنند . البته اغلب طرح خانه هاي خورشيدي بصورت خانه هاي ويلايي منفرد در يك فضاي بازمي باشد و استفاده ازاين فن آوري در يك سطح وسيع و درمجتمعهاي مسكوني به ندرت اتفاق افتاده است .
اما قديمي ترين كاربرد آگاهانه ايرانيان ازانرژي خورشيدي دربناها و ساختمانهاي سنتي نهفته است . به عبارت ديگر سيستم هاي غير فعال خورشيدي در ايران درحد پيشرفته و كامل خود اززمانهاي قديم به كاررفته است .
بخش ساختمان يكي از عمده ترين بخشهاي مصرف كننده انرژي است و بهمين سبب لازم است توجه ويژه اي به مقوله بهينه سازي مصرف سوخت درساختمان مبذول نمود . از نقطه نظركلي مي توان گفت كه با آگاهسازي مردم، تدوين قوانين مناسب و اصلاح قيمتها ازطريق رفع تدريجي سوبسيدهاي دولتي مي توان گام مؤثري در جهت بهبود مصرف سوخت درساختمانها برداشت اما جايگزيني انرژيهاي تجديد پذير بطوراعم بجاي سوختهاي فسيلي كه عمده ترين منبع تأمين انرژي در كشورمان محسوب مي شوند ، راه حلي است كه مشخصه اصلي آن ، آينده نگري و رعايت توامان حقوق نسلهاي فعلي و آتي است .
انرژي خورشيدي ، انرژي است ارزان ، فراوان ، سالم و تميز كه ساليان متمادي بشرازآن استفاده كرده است اما پس ازدستيابي به منابع سوخت فسيلي ، تجربيات گذشته را رها كرده و روز به روز به استفاده ازاين منابع افزود. بطوريكه پس ازآن چنان مصرف لجام گسيخته و اتلاف اين منابع ، آينده تيره اي در پيش رو است كه درآن منابع سوخت پايان يافته است . اين دورنما سبب شده تا درگوشه و كنارجهان بارديگرامكان استفاده ازانرژي خورشيدي و بكارگيري آن درگرمايش و سرمايش منازل مسكوني مورد توجه قرار گيرد .
حال با توجه به روند رو به افزايش انبوه سازي و ساخت مجتمعهاي مسكوني دركشور ، غالب رويكرد به استفاده ازانرژي هاي طبيعي درمجتمعهاي مسكوني و چگونگي طراحي اين ساختمانها به صورت سازگاروهماهنگ با طرحهاي خورشيدي مي باشد.

كاربرد انرژي خورشيدي درساختمان ها
منظوراز كاربرد انرژي خورشيدي درساختمانها بهره گيري هرچه بهترازنورخورشد درجهت تأمين نيازهاي گرمايي وسرمايي و در صورت لزوم تأمين الكتريسيته ساختمانها مي باشد . در مرحله اول با بكارگيري طراحي معماري خورشيدي كه تشابه بسياري با معماري سنتي كشورمان دارد نيازهاي گرمائي و سرمايي ساختمانها به حداقل رسانده مي شود . دراين طراحي مسائلي ازقبيل: جهت ساختمان ، عايقكاري حرارتي ، تعيين سطح مناسب پنجره ها ، دو جداره كردن پنجره ها در برخي مناطق واستفاده از بعضي سيستم هاي غيرفعال خورشيدي از قبيل ديوارترومب درنظرگرفته مي شوند كه با اعمال اين پارامترها ، انرژي مورد نياز اين نوع ساختمانها نسبت به يك ساختمان معمولي ( با زير بناي يكسان ) درصد قابل توجهي كمتربوده و ميزان اين درصد بستگي به بكارگيري ميزان اين پارامتر ها وشرايط اقليمي هر منطقه دارد .
از آنجائيكه ايران كشوري است با حوزه اقليمي مختلف ، بنابراين امكانات انرژي خورشدي نيز تابعي ازاين حوزه هاي مختلف اقليمي است . براين اساس براي كاهش انرژي مورد نياز يك ساختمان مي بايست طراحي آن مطابق با اقليم آن منطقه باشد. دركليه مناطق مختلف آب وهوايي ساختمانهايي كه برطبق اصول طراحي اقليمي ساخته شده اند ضرورت گرمايش و سرمايش مكانيكي را به حداقل كاهش مي دهند .
اطلاعات مورد نياز براي دستيابي به اهداف فوق را مي توان به پنج بخش تقسيم نمود .
1- بررسي خصوصيات تابش خورشيدي
2 - بررسي وضعيت دما
3 - بررسي خصوصيات ميزان بارش و رطوبت