معماری اقلیمی در بیشتر نقاط دنیا، سابقه‌ای چند‌هزار‌ساله دارد. در واقع با آغاز یک‌جانشینی بشر، توجه به اقلیم همواره در طراحی ساختمان‌ها اصلی مهم بوده‌است.
با ظهور معماری مدرن و استفاده روزافزون از تجهیزات تهویه، اهمیت اقلیم در معماری مورد کم‌توجهی قرار گرفت و الگوهای یکسانی برای نقاط مختلف دنیا، با شرایط متنوع آب و هوایی استفاده‌ شد. ولی با توجه به کاهش منابع پایان‌پذیر انرژی از یک‌سو و آلودگی شهرها و صدمات جبران‌ناپذیر سوخت‌های فسیلی به محیط زیست ازسوی دیگر، توجه به اقلیم و طراحی اقلیمی باردیگر در قرن بیستم رواج یافت.
این پرونده با مقدمه‌ای درباره بحران انرژی، الگوی مصرف انرژی در ایران و لزوم کاهش انرژی در خانه‌ها آغاز می شود؛ و سپس روش‌های مختلف تامین انرژی و کنترل دمای محیط‌های مسکونی را معرفی می‌کند. در ادامه، معماری اقلیمی به عنوان راهکاری برای تامین انرژی تهویه منازل از منابع طبیعی و تجدیدپذیر انرژی تعریف می شود. در پایان هر بخش با معرفی و دسته‌بندی اقلیم ایران، نمونه‌هایی از معماری سنتی را که ملاحظات خاص اقلیمی در آن‌ها دیده می شود، بررسی می‌کنیم.