سیستم تبرید تراکمی (سیستم سردخانه یا چیلر): درکل سیستم های تراکمی دارای ۴ قسمت اصلی است. اگر هر کدام از این اجزا از مدار حذف گردد عملا سیستم از کار می افتد و نمی توانند نرمال کار کند.این اجزا عبارت اند از :
۱:کمپرسور که قلب سیستم تراکمی است وظیفه ایجاد فشار در سیستم را دارد که در مورد انواع کمپرسور ها در مطالب قبلی صحبت شد.
۲:کاندنسر (کندانسر):که وظیفه خنک کردن مبرد را دارد و مبرد را از حالت گاز به مایع تبدیل می کند و مایع را به سمت اواپراتور می برد. در واقع فرمول کاندنسر را می توان این گونه نوشت
حرارت تولید شده توسط کمپرسور+حرارت جذب شده توسط اواپراتور =حرارت دفع شده از کاندنسر
۳:اواپراتور که وظیفه جذب حرارت از محیط را دارد بدین گونه که مبرد مایع وارد کویل اواپراتور شده و حرارت محیط را جذب کرده و تبدیل به گاز می شود و به سمت کمپرسور برمی گردد.
۴:شیر انبساط یا EXPANSION که وظیفه تقلیل در فشار را ایفا می کنند.که قبل از اواپراتور نصب می شود و فشار مایع را قبل از ورود به اواپراتور کم می کند تا مایع بتواند کاملا حرارت محیط را جذب کرده و از طرفی کاملا مایع تبدیل به گاز شود تا مایع به کمپرسور بر نگردد چون باعث ایجاد مشکل در سیستم می شود و به کمپرسور صدمه می زند.
این چهار قسمت از اجزا کلی سیستم هستند.
حال به اجزا جزیی سیستم می پردازیم که به کارکرد صحیح سیستم کمک می کند و وجود برخی از آنها در سیستم ضروری است.
۱:فیلتر درایر که در تمامی سیستم ها حتی در یخچال های خانگی نیز وجود دارد. وظیفه این دستگاه گرفتن اجزا جامد یعنی براده فلز و ... وگرفتن رطوبت سیستم است که اگر این رطوبت گرفته نشود می تواند در شیر انبساط یا لوله مویی ایجاد یخ زدگی کند و سیستم از کار بیفتد.
۲:روغن جداکن یا oil separator این دستگاه روغن را از مبرد جدا می کند زمانی که کمپرسور باعث تراکم گاز می شود مقداری روغن از کارتر کمپرسور همراه با گاز از کمپرسور خارج می شود اگر این حرکت ادامه پیدا کند بعد از مدتی کمپرسور روغن خود را از دست می دهد و علاوه بر آن روغن خارج شده بر روی کویل کاندنسر و اواپراتور لایه ای می بندد و مانند عایق عمل می کند و باعث کم شدن تبادل حرارت در کاندنسر و اواپراتور می شود. برای جلوگیری از این عمل باید بعد از کمپرسور و قبل از کاندنسر oil separator قرار داد تا روغن خارج شده از کمپرسور به کارتر آن باز گردد.
3:سایت گلاس یا شیشه رویت که می توان میزان مایع رو ارزیابی کرد اگر طول لوله خط مایع زیاد باشد باید از دو سایت گلاس استفاده کرد یکی بعد از فیلتر درایر و دیگری قبل از شیر انبساط اگر محاسبات لوله کشی و قطر لوله درست باشد میتوان گفت که اگر سایت گلاس حباب نشان دهد از کمبود مایع در سیستم خبر می دهد.
4: شیر برقی که در سیستم های سردخانه ای و مخصوصا در سیستم های چیلر ترکمی استفاده می شود.مکانیزم این دستگاه از دو قسمت سیم پیچ و هسته تشکیل می شود زمانی که درجه حرارت محیط بالا و یا پایین برود ترموستات اتاقی عمل کرده و فرمانی را به تابلو برق می فرستد وتابلو برق نیز فرمانی را به کمپرسور فن کاندنسر وفن اواپراتور وشیر برقی می فرستد و دستور قطع و وصل را می دهد.زمانی که برق وارد سیم پیچ شیر برقی شود سیم پیچ القا شده و هسته را به سمت بالا می کشد و راه عبور مایع باز می شود.
۵:اکومولاتور یا مایع شکن که وظیفه جلوگیری از ورود مایع به داخل کمپرسور را دارد در سیستم های بزرگ همیشه مقدار کمی از مایع به سمت کمپرسور می آید که باید مهار شود چون همین مایع می تواند به کمپرسور صدمه بزند به همین خاطر باید آکومولاتور نصب کرد اکثر آکومولاتور ها هم مبدل هستند هم مایع شکن.
۶:موفلر یا صداخفه کن که هم بر روی خط رانش و هم بر روی خط مکش نصب می شود که از ایجاد ارتعاش وصدا در سیستم می کاهد.
۷:سیستم کنترل فشار بالا و فشار پایین این دستگاه از بالا و پایین رفتن فشار در سیستم در قسمت مکش و رانش کمپرسور جلوگیری می کند و نمی گذارد که سیستم آسیب ببیند که این دستگاه در سیستم های بزرگ قرار دارد و در سیستم های یخچال خانگی و مشابه آن یافت نمی شود.


منبع: پایگاه دانشجویان مکانیک تاسیسات ایران