آموزش تست مایعات نافذ (PT) برای مهندسین مکانیک و بازرسان لوله کشی گاز صنعتی و خانگی (قسمت اول) / نویسنده مهندس فرشاد سرایی :


تست مایعات نافذ (PT) که به آن تست رنگ های نافذ نیز گفته می شود ، مطمئن ترین روش جهت یافتن عیوب و ناپیوستگی هایی است که به سطح قطعه راه یافته اند. این روش به صورت گسترده به منظور تست کلیه جوش های فلزی به کار می رود و روشی بسیار ساده و مناسب برای بازرسان لوله کشی گاز صنعتی و خانگی جهت کنترل و اطمینان از کیفیت کار مجریان جوشکاری به شمار می رود. در این خصوص کافیست مهندس بازرس گاز پس از بازرسی چشمی (VT) ، دو یا چند سرجوش را بصورت تصادفی یا با توجه به مشاهدات خود از بازرسی چشمی انتخاب نموده و بر روی آنها تست PT انجام دهد.


در تست PT از سه عدد اسپری استفاده می شود که به ترتیب عبارتند از :


- اسپری تمیز کننده (Cleaner)
- اسپری نفوذ کننده (Penetrant)
- اسپری آشکار کننده (Developer)


دراین روش بعد از تمیزکاری سطح و اطراف محل جوش توسط اسپری تمیز کننده ، اسپری نفوذ کننده بصورت یکنواخت روی سطح جوش و کمی اطراف آن پاشیده می شود. با اعمال زمان کافی ( Dwell time ) ، مایع نافذ به دلیل خاصیت موئینگی زیاد به درون تمام ناپیوستگی های سطحی نفوذ می نماید . سپس باید به کمک یک پارچه تمیز و اسپری تمیز کننده ، مایع نافذ اضافی را از روی سطح جوش پاک نمود. پس از پاک شدن کامل سطح جوش و اطراف آن از مایع نافذ ، اسپری آشکار ساز که بصورت پودری سفید رنگ می باشد بصورت یکنواخت بر روی سطح جوش و کمی اطراف آن پاشیده می شود. باید توجه شود که مایع آشکار ساز درون اسپری به شکل محلول سوسپانسیون بوده و لذا می بایست قبل از استفاده و پاشش اسپری ، قوطی مربوطه را چندین بار تکان دهیم تا محلول داخل آن بطور کامل هم خورده و یکنواخت گردد. پس از گذشت مدت زمانی بین 10 الی 20 دقیقه (که معمولاً بر روی قوطی اسپری آشکار ساز نوشته شده است) ، ماده آشکارساز مایع نافذ را از درون ناپیوستگی ها بیرون کشیده و نهایتاً کلیه ترک های سطحی و علائم ناپیوستگی بر روی یک زمینه مناسب قابل رؤیت خواهند بود .
مواد نافذ به دو صورت مرئی و فلورسنت در بازار موجود می باشد. علائم تشکیل شده با مواد نافذ مرئی زیر نور سفید قابل مشاهده است در حالی که علائم تشکیل شده با مواد نافذ فلورسنت در محیط تاریک و زیر نور ماوراء بنفش نمایان می گردد.